Kareköklü Bir Sayıyı a kök b Şeklinde Yazma Konu Anlatımı
Kazanım:Kareköklü bir ifadeyi a√b şeklinde yazar ve a√b şeklindeki ifadede katsayıyı kök içine alır.
Bu konuda neler öğreneceğiz :
Kareköklü Bir Sayıyı a kök b Şeklinde Yazma
Bilgi: Kareköklü bir sayıyı a√b şeklinde yazmak için ;
✅ Karekök içindeki sayı çarpanlarından en az biri yazılabilecek en büyük tam kare sayı olacak şekilde iki sayının çarpımı şeklinde yazılır.
✅ Tam kare olan çarpanın karekökü karekök dışına katsayı olarak yazılır.
✅ Tam kare olmayan çarpan karekök içinde kalır.
Örnek: Aşağıdaki kareköklü ifadeleri a\sqrt {b} şeklinde yazalım.
➡ \sqrt {12} = ?
✅ 12’yi birisi tam kare olmak şartıyla iki sayının çarpımı şeklinde karekökün içine yazarız.
\sqrt {4x3}
🤓 12’yi tam kare olan 4’ün çarpımı şeklinde yazdım.
✅ Tam kare olan çarpanın karekökü karekök dışına katsayı olarak yazılır.
2\sqrt {3}
🤓 Tam kare olan 4’ün karekökünü (\sqrt {4} = 2) karekök dışına yazdım.
✅ Tam kare olmayan çarpan karekök içinde kalır.
2\sqrt {3}
🤓 Tam kare olmayan çarpanı (3’ü) karekök içinde bıraktım.
➡ \sqrt {75} = ?
✅ 75’i birisi tam kare olmak şartıyla iki sayının çarpımı şeklinde karekökün içine yazarız.
\sqrt {25x3}
🤓 25’i tam kare olan 25’in çarpımı şeklinde yazdım.
✅ Tam kare olan çarpanın karekökü karekök dışına katsayı olarak yazılır.
5\sqrt {3}
🤓 Tam kare olan 25’in karekökünü (\sqrt {25} = 5) karekök dışına yazdım.
✅ Tam kare olmayan çarpan karekök içinde kalır.
5\sqrt {3}
🤓 Tam kare olmayan çarpanı (3’ü) karekök içinde bıraktım.
➡ \sqrt {98} = ?
✅ 98’i birisi tam kare olmak şartıyla iki sayının çarpımı şeklinde kökün içine yazarız.
\sqrt {49x2}
🤓 98’i tam kare olan 49’un çarpımı şeklinde yazdım.
✅ Tam kare olan çarpanın karekökü karekök dışına katsayı olarak yazılır.
7\sqrt {2}
🤓 Tam kare olan 49’un karekökünü (\sqrt {49} = 7) karekök dışına yazdım.
✅ Tam kare olmayan çarpan karekök içinde kalır.
7\sqrt {2}
🤓 Tam kare olmayan çarpanı (2’yi) karekök içinde bıraktım.
Tam Kare Olmayan Sayının Asal Çarpanlarını Bularak a√b Şeklinde Yazma
Bilgi: Tam kare olmayan sayıyı asal çarpanlarına ayırarak a√b şeklinde yazmak için ;
✅ Kök içindeki sayıyı asal çarpanlarına ayırırız.
✅ Sonra sayıyı kök içinde asal çarpanları şeklinde yazarız..
✅ Sonra kök içindeki her ikili sayıyı tekli sayı olarak kök dışına çıkarırız. Tekli olan sayılar kök içinde kalır.
✅ Örneğin √3×3×5 = 3√5 (kök içindeki iki tane 3 kök dışına 1 tane 3 olarak çıktı.)
Örnek: Aşağıdaki kareköklü ifadeleri asal çarpanlarını bularak a\sqrt {b} şeklinde yazalım.
➡ \sqrt {48}
✅ 48’i asal çarpanlarına ayıralım.
✅ Asal çarpanlarını karekök içinde yaz.
✅ Kök içinde olan her ikili sayı kök dışına tekli olarak çıkar , kök içinde tekli olan sayılar kök içine kalır.
✅ Kök dışındaki sayıları çarparız.
➡ \sqrt {360}
✅ 360’ı asal çarpanlarına ayıralım.
✅ Asal çarpanlarını karekök içinde yaz.
✅ Kök içinde olan her ikili sayı kök dışına tekli olarak çıkar , kök içinde tekli olan sayılar kök içine kalır.
✅ Kök dışındaki ve kök içindeki sayıları çarparız.
Üslü İfadelerin Kareköklerini a√b Şeklinde Yazma
Bilgi: Üslü ifadelerin kareköklerini a√b şeklinde yazmak için üssün yarısını alıp kök dışına yazarız.Eğer üs tek ise üssü olabilecek en büyük çift sayı şeklinde parçalayıp çift olan üssün yarısını kök dışına , tek olan üssü kök içine yazarız.
Örnek: Aşağıdaki kareköklü ifadeleri a\sqrt {b} şeklinde yazalım.
➡ \sqrt {5^7} = ?
✅ Üssü olabilecek en büyük çift sayı şeklinde parçalayım
\sqrt {5^6x 5^1}
✅ Çift olan üssün yarısı kök dışına , tek olan üssü kök içine yazarız.
53\sqrt {5^1}
125 \sqrt {5}
➡ \sqrt {6^9} = ?
✅ Üssü olabilecek en büyük çift sayı şeklinde parçalayım
\sqrt {6^8x 6^1}
✅ Çift olan üssün yarısı kök dışına , tek olan üssü kök içine yazarız.
64\sqrt {6^1}
64 \sqrt {6}
➡ \sqrt {7^5} = ?
✅ Üssü olabilecek en büyük çift sayı şeklinde parçalayım
\sqrt {7^4x 7^1}
✅ Çift olan üssün yarısı kök dışına , tek olan üssü kök içine yazarız.
72\sqrt {7^1}
49 \sqrt {7}
➡ \sqrt {3^8} = ?
✅ Üs çift olursa kök içindeki sayıların tamamı kök dışına çıkar kök içinde sayı kalmaz.
\sqrt {3^8} = 34
a√b Şeklindeki İfadelerde a’yı (Katsayıyı) Kök İçine Alma
Bilgi: a√b şeklindeki ifadelerde a’yı (katsayıyı) kök içine almak için a’yı iki defa çarparız.
✅ a√b = √a×a×b
Örnek: Aşağıdaki a\sqrt {b} şeklindeki ifadelerin katsayılarını kök içine alalım.
➡ 2\sqrt {3} = ?
✅ Katsayı olan 2’yi kök içine almak için iki defa çarpmamız lazım.
\sqrt { 2x2x3}
\sqrt { 12}
➡ 4\sqrt {5} = ?
✅ Katsayı olan 4’ü kök içine almak için iki defa çarpmamız lazım.
\sqrt { 4x4x5}
\sqrt {80}
➡ 3\sqrt {7} = ?
✅ Katsayı olan 3’ü kök içine almak için iki defa çarpmamız lazım.
\sqrt { 3x3x7}
\sqrt { 63}
[alert color=”danger”]Not: Kareköklü sayılarda sıralama yaparken;
✅ a√b şeklindeki ifadelerde katsayıyı kök içine alırız.
✅ Bütün sayılar kök içindeyse kök yokmuş gibi düşünüp sayıları sıralarız. [/alert]
Örnek: Aşağıdaki sayıları küçükten büyüğe doğru sıralayınız.
➡ 6\sqrt {2} , \sqrt {70} , 3\sqrt {7}
✅ a√b şeklindeki ifadelerde katsayıyı kök içine alırız.
6\sqrt {2} = \sqrt {6x6x2} = \sqrt {72}
\sqrt {70} Karekök dışında sayı yok
3\sqrt {7} = \sqrt {3x3x7} = \sqrt {63}
✅ Bütün sayılar kök içindeyse kök yokmuş gibi düşünüp sayıları sıralarız. [/alert]
6\sqrt {2} = \sqrt {72}
\sqrt {70}3\sqrt {7} = \sqrt {63}
63<70<72 olduğu için 3\sqrt {7} < \sqrt {70} < 6\sqrt {2}
➡ 5\sqrt {6} , 4\sqrt {7} , 9\sqrt {2}
✅ a√b şeklindeki ifadelerde katsayıyı kök içine alırız.
5\sqrt {6} = \sqrt {5x5x6} = \sqrt {150}
4\sqrt {7} = \sqrt {4x4x7} = \sqrt {112}
9\sqrt {2} = \sqrt {9x9x2} = \sqrt {162}
✅ Bütün sayılar kök içindeyse kök yokmuş gibi düşünüp sayıları sıralarız. [/alert]
5\sqrt {6} = \sqrt {150}
4\sqrt {7} = \sqrt {112}
9\sqrt {2} = \sqrt {162}
112<150<162 olduğu için 4\sqrt {7} < 5\sqrt {6} < 9\sqrt {2}
➡ 2\sqrt {11} , 7 , 3\sqrt {5}
✅ a√b şeklindeki ifadelerde katsayıyı kök içine alırız.
2\sqrt {11} = \sqrt {2x2x11} = \sqrt {44}
7 = \sqrt {7x7} = \sqrt {49}
3\sqrt {5} = \sqrt {3x3x5} = \sqrt {45}
✅ Bütün sayılar kök içindeyse kök yokmuş gibi düşünüp sayıları sıralarız. [/alert]
2\sqrt {11} = \sqrt {44}
7 = \sqrt {49}
3\sqrt {5} = \sqrt {45}
44<45<49 olduğu için 3\sqrt {11} < 3\sqrt {5} < 7
🎥 Bir Soru Bir Video 🎥
Soru:
Yukarıdaki haritada işaretlenen 4 nokta arasındaki mesafe eşittir.Bu noktalardan geçen Kayra noktalar arasındaki hızı ve süresi aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Yol | Hız (km/sa) | Süre (sa) |
1-2 arası | 5\sqrt {5} | x |
2-3 arası | 4\sqrt {6} | y |
3-4 arası | 6\sqrt {3} | z |
Buna göre x,y ve z süreleri arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisidir?
A) x<y<z | B) y<x<z | C) z<y<x | D) x<z<y |
Çözüm:
Kareköklü İfadeler Konu Anlatımının Devamı >