Verileri Sütun, Daire veya Çizgi Grafiği İle Gösterme
Kazanım: Verileri sütun, daire veya çizgi grafiği ile gösterir ve bu gösterimler arasında uygun olan dönüşümleri yapar.
Verileri Sütun, Daire Veya Çizgi Grafiği İle Gösterme konusu aşağıda anlatılmıştır. Konuyu öğrendikten sonra konu sonunda yer alan yeni nesil sorumuzu çözme ve video çözümü izlemeyi unutmayınız.
Bu konuda neler öğreneceğiz :
Verileri Sütun, Daire veya Çizgi Grafiği İle Gösterme
Verilere uygun bir grafik , birçok değer arasındaki ilişkileri net şekilde sunar ve verileri bir bakışta analiz etmenizi sağlar. Toplanan verilerin daha anlaşılır olması için özelliğine göre 3 farklı grafikte gösterilir.Bu 3 grafik türü , verilerin farklı amaçlar için farklı şekillerde görselleştirilmesini sağlar.Bir veriyi uygun grafiğe dönüştürürken grafiklerin aşağıdaki özelliklerinden yararlanılır.
- Sütun Grafiği: Veri grubu arasındaki değişkenlerin karşılaştırılmasında kullanılan bir grafik türüdür.Örneğin ”Bu yıl en çok satış yapan ürün nedir? ” diye sorduğumuzda gelen cevapları sütun grafiğinde göstermek daha uygundur.
- Çizgi Grafiği: Verilerin belli bir zaman aralığındaki sürekli değişiminin gözlenmesinde kullanılan bir grafik türüdür.Yani çizgi grafiği zaman içerindeki değişimleri karşılaştırmada daha uygun bir grafik türüdür.Örneğin ”Geçtiğimiz 24 ay içinde ürün satışlarında ne gibi artışlar veya azalmalar oldu? ” diye sorduğumuzda gelen cevapları çizgi grafiği ile göstermek daha uygun olur.
- Daire Grafiği: Verilerin toplam veriye göre oranını,yüzdesini göstermede kullanılan grafik türüdür.Yani Daire grafiğini oransal değerler olduğunda kullanmak uygundur.Aşağıda daire grafiğinin kullanım alanlarına örnekler verilmiştir.
- Seçimlerde alınan oy oranlarının karşılaştırılmasında
- Bir video paylaşım alanında paylaşılan videoların izlenme oranlarının gösterilmesinde
- Televizyon reyting oranlarının gösterilmesinde
- Bir bölgede üretilen tarım ürünlerinin oranlarının gösterilmesinde vb.
Daire Grafiğini Çizme
Bir dairenin merkez açılarının toplamı 360°’dir.Grup verilerini daire grafiğine dönüştürürken verilerin toplamı alınır. Grup verilerinin her biri bu toplama oranlanarak daire grafiğindeki oranı bulunur. Daire grafiğini oluştururken aşağıdaki formülü kullanabiliriz.
\dfrac{ Toplam\, veri \,sayısı}{360 ° } = \dfrac{istenen\, veri }{istenen\, açı}
Verilere Uygun Grafik Türünü Belirleme
Verilere uygun grafik türünü belirlemek için aşağıdaki örnekleri inceleyelim.
Örnek: 8/A sınıfı sınıf başkanlığı seçiminde alınan oylar aşağıdaki tabloda verilmiştir.
| Adaylar | Aldığı Oy Sayısı |
| Yağmur | 12 |
| Doruk | 10 |
| Elif | 8 |
Buna göre tablodaki verileri inceleyerek veriye uygun grafiği bulalım ve çizelim.
➡ Oy dağılımını daire grafiği ile göstermek daha uygundur.
➡ Buna göre sınıf başkanlığı seçiminin daire grafiği aşağıdaki gibidir.
Örnek: Elektrikli scooter kullanan Eslem ve Merve’nin zamanla aldığı mesafe aşağıdaki tabloda verilmiştir.
| Zaman (saat) | 1 sa | 2 sa | 3 sa | 4 sa |
| Eslem | 4 km | 6 km | 3 km | 7 km |
| Merve | 3 km | 2 km | 5 km | 4 km |
Buna göre tablodaki verileri inceleyerek veriye uygun grafiği bulalım ve çizelim.
➡ Veriler zamanla değiştiği için çizgi grafiği kullanmak daha uygundur.
Örnek: Kenan,Hakan,Bekir ve Ömer’in matematik denemesinden yaptığı netler aşağıdaki tabloda verilmiştir.
| Kenan | Hakan | Bekir | Ömer |
| 10 | 18 | 14 | 20 |
Buna göre tablodaki verileri inceleyerek veriye uygun grafiği bulalım ve çizelim.
➡ Dört kişinin yaptığı netleri en uygun şekilde sütun grafiği ile karşılaştırırız.Genellikle deneme sonuçlarında sütun grafiği görürüz.
Grafikler Arasında Uygun Olan Dönüşümleri Yapma
Verilen bir grafik türünü başka bir grafik türüne çevirebiliriz. Örneğin bir çizgi grafiği ile verilen veriyi, sütun grafiğine veya daire grafiğine çevirebiliriz. Bu dönüşümler yapılırken verilere uygun olan grafik türüne dönüşüm yapılmasına dikkat edilmelidir.
Sütun Grafiğini veya Çizgi Grafiğini Daire Grafiğine Çevirme
Çizgi veya sütun grafiğinde verilen toplam verinin daire grafiğinin tamamına (360°) eşitleyip istenen sayılara göre oran oluştururuz. Bunu aşağıdaki örnekle açıklayalım.
Örnek: 24 kişilik 8-E sınıfındaki öğrencilerin kazandıkları lise türleri aşağıdaki grafik de verilmiştir.
Buna göre bu grafiğe uygun daire grafiğini çizelim.
➡ Toplam kişi sayısı dairenin tamamına yani 360° ‘ye eşittir.
24 kişi 360° ise
1 kişi 360° ÷ 24 =15°
Daire grafiğinde her 1 kişiye 15° ‘lik açı düşer.
O zaman daire grafiğinde lise türlerine kaç derecelik açı düştüğünü bulalım.
Fen Lisesi ➡ 10×15° = 150°
Anadolu Lisesi ➡ 8×15° = 120°
Sağlık Lisesi ➡ 4×15° = 60°
Meslek Lisesi ➡ 2×15° = 30°
Şimdi lise türlerine karşılık gelen açıları daire grafiğinde yazalım.
Bu şekilde soruda verilen sütun grafiğini daire grafiğine çevirmiş olduk.
Sorudaki grafik sütun grafiği değilde çizgi grafiği olsaydı yine aynı adımlarla daire grafiğine çevirirdik.
Daire Grafiğini Sütun Grafiğine veya Çizgi Grafiğine Çevirme
Daire grafiğini sütun grafiğine veya çizgi grafiğine çevirirken daire grafiğinin tamamına karşılık gelen sayı veya merkez açısının ölçüsü bilinen bir dilimine karşılık gelen sayı miktarının bilinmesi gerekmektedir. Daire grafiğindeki verileri sütun veya çizgi grafiğine çevirirken aşağıdaki formülü kullanabiliriz.
\dfrac{açı}{veri \,sayısı} = \dfrac{açı}{veri \,sayısı}
Bu yöntemi daha iyi anlamak için aşağıdaki görseli inceleyiniz.
🎥 Bir Soru Bir Video 🎥
Soru: Aşağıda verilen birinci grafikte VSÇ ortaokulunda kız ve erkek oranları , ikinci grafikte ise kızların en çok sevdiği ders dağılımları verilmiştir.
Buna göre Tüm okul içinde Türkçe dersini seven kız öğrencileri gösteren daire grafiği aşağıdakilerden hangisidir?
A) | B) | C) | D) |
Çözüm: